Organizm każdego z nas, nomen omen, obciążony jest metalami ciężkimi, takimi jak rtęć, ołów, kadm czy arsen. Metale łatwo ulegają kumulacji w określonych organach, a kancerogenne oddziaływanie występuje, gdy poziom metalu w danym organizmie osiągnie lub przekroczy dawkę progową. Często organami, które są obciążone najbardziej są te, które są związane z detoksykacją lub eliminacją metalu. Dlatego też głównie atakują wątrobę i nerki. Oprócz tych narządów często stwierdza się kumulację metali w kościach, mózgu i mięśniach. Zatrucia ostre powodują takie metale, jak: As, Zn, Cd, Cu i Hg. Zatrucia przewlekłe mogą wywoływać m.in.: As, Zn, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Sn, Co, Ni, Mn, Se, Fe, i Ag. Schorzenia przewlekłe występują przez długi czas w formie utajonej. Po pewnym czasie wywołują zmiany mutagenne, a także uszkodzenia centralnego systemu nerwowego. Metale ciężkie nie podlegają degradacji biologicznej. Ich detoksykacja przez organizmy polega na „ukrywaniu” aktywnych jonów metali w obrębie białek, takich jak metalotioneiny, lub na odkładaniu ich w formie nierozpuszczalnej w granulach międzykomórkowych w celu długotrwałego składowania lub wydalenia. To w jakiej postaci znajduje się metal decyduje o tym jaki organ będzie zaatakowany. Rozpuszczalna w tłuszczach rtęć pierwiastkowa czy związek rtęcioorganiczny niszczy mózg i układ nerwowy, a jon rtęci może atakować nerki. Toksyczny ołów i radioaktywny radon gromadzą się bardzo często w tkance kostnej, natomiast nerki i wątroba gromadzą głównie kadm i rtęć. Przemysł metalurgiczny, smog, otaczające nas spaliny, spalanie paliw kopalnych, rosnąca produkcja tworzyw sztucznych, żywność, w której niemal zawsze możemy spotkać jakiś metal ciężki powodują, że nie ma sposobu, aby całkowicie się przed nimi uchronić. Oddychamy powietrzem, w którym unoszą się toksyczne pyły. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, ilość produkowanych chemikaliów i toksycznych substancji drastycznie wzrosła. Szczególnie groźne są metale ciężkie, które obecne są
w wodach gruntowych, powietrzu i glebie. Do organizmu dostają się wraz z pożywieniem, które jest uprawiane na zanieczyszczonych gruntach. Ponadto metale te są obecne w wodzie z kranu, nawozach mineralnych( fosforowych), środkach ochrony roślin, lekach, kosmetykach, spływach powierzchniowych z dróg.
Wiele osób twierdzi, że dba o siebie, zdrowo się odżywia, regularnie ćwiczy, ale pomimo tylu zabiegów, nie czuje się najlepiej. Skarżą się na przemęczenie, po pewnym czasie dochodzą problemy z trawieniem, a nawet dopada ich depresja. Często nie zdajemy sobie sprawy, że trapiące nas dolegliwości mają związek z toksycznymi metalami ciężkimi. Nawet niewielka ilość metali ciężkich ma negatywne konsekwencje zdrowotne, przyczynia się do zatrucia
i rozwoju chorób. Sygnałów, które wysyła organizm nie wolno bagatelizować. Wiele objawów wskazuje na to, że poziom metali ciężkich w organizmie został przekroczony, a organizm nie pracuje tak jak powinien.
Niebezpieczne związki
Wśród najbardziej toksycznych metali ciężkich wyróżniamy: arsen, ołów, rtęć i kadm.
Arsen jest uwalniany w procesie wytapiania miedzi, cynku i ołowiu a także przy produkcji chemikaliów i szkła. Ogromne jego ilości wydzielane są do atmosfery w wyniku pożarów lasów i erupcji wulkanów, a wraz z deszczami przenikają do wód gruntowych, Niestety coraz częściej możemy go spotkać w środkach owadobójczych, a nawet w karmie dla kurcząt. Ołów wciąż jest stosowany w produkcji farb, amunicji oraz dodatków do paliw. Jego źródłem są rury ołowiane
i benzyna, a ich kontakt z glebą i wodą zanieczyszcza je. Najwięcej ołowiu dostaje się do naszego organizmu
z powietrza. Za jego emisje odpowiadają huty, elektrownie węglowe i zakłady przemysłowe.
Rtęć z kolei, trafia do gleby i atmosfery za sprawą spalin samochodowych, nieprawidłowo składowanych baterii
i spalania odpadów. Używa się jej do wytwarzania baterii, lamp oraz przy produkcji i stosowaniu niektórych środków ochrony roślin. Z badań wynika, że za znaczny procent rtęci w naszych organizmach, odpowiada spożywanie niektórych ryb. Kadm do środowiska trafia z zakładów przemysłowych, wraz z pyłami, ściekami oraz wodami kopalnianymi rud metali kolorowych, głównie cynkowych. Źródłem kadmu jest także dym tytoniowy, dlatego na jego toksyczne działanie szczególnie narażeni są palacze. Do atmosfery, kadm przedostaje się w wyniku spalania węgla. Następnie jest pochłaniany przez rośliny, zwłaszcza warzywa korzeniowe i zboża. Szczególnie wysokie stężenie metali ciężkich obserwuje się w produktach powszechnie uważanych za zdrowe, jak np. ryby (szczególnie łosoś i tuńczyk), brązowy ryż, kakao i warzywa korzeniowe.
Metale ciężkie toksyczne dla zdrowia
We współczesnym świecie nie jesteśmy w stanie uniknąć zanieczyszczenia toksynami, takimi jak metale ciężkie. Istnieje jednak wiele sposobów, dzięki którym można wyeliminować lub zmniejszyć szkodliwe skutki. Należy do nich m. in. eliminacja źródeł toksyn i substancji chemicznych, filtracja wody, detoksykacja produktów roślinnych i zwierzęcych, używanie dobrej jakości kosmetyków, dieta złożona z naturalnych i nieprzetworzonych produktów, bogata
w przeciwutleniacze, wprowadzenie do diety produktów o właściwościach detoksykujących (kolendra, pietruszka, czosnek, spirulina, chlorella i napary szałwii lekarskiej czy skrzypu).